MƯỜI NĂM (2006-2016),
MƯỜI SỰ KIỆN CÓ Ý
NGHĨA LỚN
ĐỐI VỚI PHẬT GIÁO
Trí Tánh ĐHT tổng
hợp
Bước vào thiên niên kỷ mới, trong mười
năm của giai đoạn đầu tiên (2006-2016), Phật giáo đã khai dụng được nhiều cơ hội
nhưng cũng phải đối diện với lắm thách thức giữa một thế giới đầy biến động.
●
Xin nhận diện một số cơ hội: Xu
thế đón nhận Phật giáo vừa như một triết lý sống nhân bản, vừa như một khoa học
trị liệu hiệu quả của hai lục địa Âu và Mỹ đã bước qua khỏi giai đoạn nghiên cứu
kinh viện để lan tỏa ra trong nhiều lãnh vực ứng dụng thiết thực của đời sống –
Hiện tượng những tổ chức Phật giáo quốc gia đơn lẽ đang nhịp nhàng gia nhập vào
các mạng lưới Phật giáo quốc tế đã trở nên chặt chẻ hơn – Những công trình
nghiên cứu và khảo sát kinh điển Phật pháp càng lúc càng nhiều và càng có phẩm
chất nhờ bắt đầu ứng dụng kỹ thuật số khi xử lý các văn bản – Nghệ thuật và văn
học Phật giáo được giới trí thức trên thế giới khám phá và xác nhận như một dòng
chủ lưu đóng góp vào những giá trị nhân văn của nhân loại – …
●
Tuy nhiên, cũng xin điểm mặt một số thách
thức: Tại ba quốc gia ở Nam
và Đông Nam Á,
vẫn có những lực lượng xã hội nhân danh Phật giáo để can thiệp bằng bạo động
vào chính sự, tạo ra những tranh chấp tôn giáo cục bộ – Trong lãnh vực diễn giải
kinh điển, mâu thuẩn xuyên quốc gia giữa các Tông môn, Truyền thống, và Bộ phái
vẫn âm ĩ cháy, chưa thấy có hy vọng chấm dứt – Trong một vài nước độc tài toàn
trị, Phật giáo vẫn bị chính quyền kiểm soát, thậm chí trong một vài lãnh vực đã
đẩy quan hệ Giáo hội-Nhà nước vào trong một cơ chế xin-cho, làm cho phẩm hạnh của
một bộ phận Tăng già bị suy thoái – Ít khi thấy Phật giáo lấy thái độ và mạnh dạn
đưa ra những giải pháp (rồi sau đó triển khai thành chương trình hành động cụ
thể) về các khổ nạn ở kích thước toàn cầu như vi phạm nhân quyền, chiến tranh
diệt chủng, hủy diệt môi sinh, buôn bán phụ nữ – …
Trong bối cảnh sinh động và phức tạp như
nhìn vào một ống kính vạn hoa nhiều màu sắc tương phản đó, nói chung, ta vẫn thấy
Phật giáo càng lúc càng trở thành một tác nhân chủ đạo, đang từ từ vươn lên để tạo
ra các xu thế tích cực lớn hầu đóng góp cho hòa bình và cho văn minh và văn hóa
nhân loại.
Giữa hằng hà sa số biến cố xãy ra trên
cõi nhân gian, có mười sự kiện lớn trong khoảng mười năm đầu của thế kỷ thứ 21
đã khẳng định rằng Đạo Phật là một tôn giáo của sự thật, chủ yếu để cho con người
sống với chứ không chỉ để tin vào mà thôi.
-- () --
Xin liệt kê mười sự kiện lớn đó theo chủ
quan và hiểu biết của người tổng hợp:
1-
Tháng 10/2006:
Phục hồi Đại học Nalanda là cơ duyên giúp xiễn dương Trí tuệ Phật giáo ở đẳng cấp
toàn cầu.
· Từ thế kỷ thứ năm đến
thế kỷ thứ mười hai, Đại học Nālānda là một định chế nghiên cứu học tập cao cấp của Phật giáo, với một thư viện rộng lớn chứa nhiều kinh sách
rất giá trị. Đã có lúc trường thu nhận cả vạn tăng sinh, chủ yếu đến từ Trung
Quốc, Hàn Quốc, Tây Tạng, Indonesia và các nước Trung Á khác. Học giả Phật giáo
nổi tiếng đến nghiên cứu hoặc thuyết giảng ở đó gồm các đại sư Ấn Độ như
Shantarakshita (Tịch Hộ, 750-802) và Padmasambhava (Liên Hoa Sinh, sống hạ bán
thế kỷ thứ 8), hoặc hai nhà sư Trung Hoa uyên thâm là Huyền Trang (600-664) và
Nghĩa Tịnh (635-713). Đại học Nālānda phát triển suốt chiều dài lịch sử 700 năm
cho đến khi bị suy tàn từ khoảng năm 1200 CE vì hai đoàn quân xâm lược A Phú
Hãn và Thổ
Nhĩ Kỳ đốt phá. Hiện nay, di
tích những tu viện đổ nát được xác định ở 60 dặm phía đông nam thành
phố Patna của Ấn Độ.
· Năm 2006, Hội nghị
thượng đỉnh Đông Á bao gồm một số quốc gia ở Đông Nam Á cũng như các nước Australia,
New Zealand, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và Mỹ, đã quyết định tiến hành các nổ
lực phục hồi Đại học Nālānda. Tám năm sau, Đại học Nalanda mới đã được hình
thành (Nalanda University, 2014, tại Rajgir) bởi một nhóm các học giả quốc tế,
trong đó có các giáo sư Đại học Harvard là Amartya Sen (Nobel về Kinh tế năm
1998) và Sugata Bose, với mục đích tạo ra một định chế giáo dục đẳng cấp thế giới
với các sinh viên và các nhà nghiên cứu chuyên sâu, để hoàn chỉnh việc dạy và
học ở trình độ hàn lâm cao.
· Theo trang web chính
thức của Đại học Nālānda ( www.nalandauni.edu.in ) thì hiện nay có chín nhóm giảng viên từ các nước khác nhau đến
giảng dạy ba phân khoa: (i) Nghiên cứu Lịch sử, (ii) Môi trường và Sinh thái, và
(iii) Phật học, Triết học và Tôn giáo tỉ giảo. Ba phân khoa nầy sẽ hợp tác tích
cực với các Hiệp hội châu Âu về Nghiên cứu thực địa châu Á (ECAF, Pháp), Khoa
Lịch sử Trường Đại học Chulalongkorn ở Bangkok, và Đại học Bắc Kinh ở Trung
Quốc. Giai đoạn phát triển tiếp theo sẽ là việc thành lập các trường Kinh tế và
Quản lý, các ngôn ngữ Đông phương và Công nghệ thông tin.
· Phục dựng lại Đại học Nālānda
là một kỳ công khảo cổ và kiến trúc vĩ đại. Nhưng quan trọng hơn thế, vì Đạo
Phật vốn là đạo của Trí Tuệ, lấy “Văn” đứng đầu trong quá trình tu tập Văn-Tư-Tu, nên sự hồi sinh của Đại học Nālānda
là một cơ duyên to lớn trong vòng quay Thành-Trụ-Hoại-Diệt viên miễn để tạo ra
môi trường xiễn dương trí tuệ cho Phật giáo.
2-
Tháng 5/2008:
Tìm ra băng tuyết trên sao Hỏa giúp giải trình ý niệm Thấp sinh trong cõi Lục đạo.
· Sau
7 tháng du hành trong không gian, phi thuyền Phoenix do JPL/NASA điều khiển đã
đáp xuống sao Hỏa. Hai ngày sau, ngày 31-5-2008, khi đào xới một khoảng đất nhỏ,
máy ảnh của phi thuyền thấy một vũng sáng trắng lấp lánh. Giám đốc nghiên cứu
Peter Smith cho rằng trong khi hạ cánh, phi thuyền Phoenix đã thổi bay một mãng
bụi cát và làm lộ ra một lớp băng tuyết.
Ngày 19-6-2008, các nhà khoa học so sánh 2 tấm ảnh chụp hai thời khắc (cách
nhau 4 ngày) của cùng một vị trí mấy
“cục đá” sáng trắng trong một cái rãnh được đặt tên là Dodo-Goldilocks. Rồi đối
chiếu và khảo sát nhiệt độ cũng như áp
xuất khí quyển và nhiều thông số khoa học khác trong khoảng khắc thời gian đó, họ
tuyên bố các “cục đá” nầy chính là nước đóng băng thành cục, nay đã tan chảy.
Như vậy, kết hợp với sự có mặt của khí Methane tìm được
sau nầy
(2014) trên sao Hỏa, thì theo Sinh-Hóa học, có nước là ắt có 4 yếu tố (solvent,
temperature buffer, metabolite và living environment) để tạo môi trường cho vi
sinh vật (living microbial organism) xuất hiện và tồn tại.
· Từ
trước đến nay, khoa học và thần học Tây phương cho rằng sinh vật chỉ xuất hiện
trên quả địa cầu mà thôi. Thậm chí Kinh Cựu
Ước, sách Sáng Thế của Thiên Chúa giáo còn khẳng định rằng mọi sinh vật (gồm
2 con người đầu tiên, Adam và Eva, và muôn loài) được Chúa tạo dựng trong vườn “Địa
Đàng” ở trên quả địa cầu nầy cách đây chỉ mới gần 6 nghìn năm (theo phả hệ của
gia đình ngài Giêsu, do Tông đồ Luke liệt kê, vốn là hậu duệ đời thứ 77 của ông thủy tổ
loài người Adam).
Kinh sách Phật giáo thì cho rằng “hình hài” của sinh vật do nhân duyên và nghiệp
lực tác động tích hợp mà thành, và được tạo ra trong 4 loại môi trường: Thai
sinh, Thấp sinh, Noản sinh và Hóa sinh trong đó Thấp sinh là nơi với môi
trường ẩm thấp có nước. Ngoài ra, cũng theo Phật giáo, tùy nghiệp lực và
nhân duyên mà chúng sanh có thể đầu thai về
một trong 6 cõi Lục đạo, trong đó có
cả các “cõi trời” ngoài trái đất trong Tam thiên đại thiên thế giới.
· Như
vậy, sự kiện phi thuyền Phoenix khám phá ra dấu tích của nước trên sao Hỏa, tạo
tiền đề sinh-hóa học cho sự hiện diện của sinh vật, thì hoàn toàn phù hợp với lời
dạy về “Thấp sinh” và cõi trời trong
“Lục đạo”, đúng như kinh sách Phật
giáo đã nói rõ. Từ đó mới thấy rằng cách đây gần 26 thế kỹ, giữa lúc nhân loại
còn mông muội và sợ hãi phủ phục trước thiên nhiên, hoặc giữa lúc kiến thức con
người còn bị lừa đảo bởi những lý thuyết về thần linh sáng tạo đầy huyển hoặc,
thì Đức Phật đã bằng trí tuệ của mình, biết được có những sinh vật hiện diện
trong vũ trụ bao la rồi. Ngài đã chỉ nói
thật, đúng như lời Ngài di giáo trước lúc nhập Niết bàn: “Chẳng có một lời giáo huấn nào bí mật, không có một lời nào
mang ẩn ý. Tất cả những lời giảng của ta đều được đưa ra một cách ngay thật và
minh bạch.”
Hình
trái - Di tích còn lại từ thế kỷ
thứ 5 của Đại học Phật giáo Nālānda tại Ấn Độ.
Hình
phải - Sau 4 ngày tiếp xúc với nhiệt
năng, cục băng trên sao Hỏa bị tan chảy.
3-
Tháng 1/2009: Tổng
thống da màu Barack Obama và tính Bình đẳng trong Phật giáo.
· Kể
từ năm 1862, khi Tổng thống Abraham Lincoln đọc bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô Lệ đến năm 1964, khi Mục sư da đen Martin
Luther King trở thành khôi nguyên giải Nobel Hòa bình nhờ cuộc đấu tranh cho
dân quyền của người Mỹ gốc Phi châu (African-American), 100 năm đã trôi qua mà
thân phận người Mỹ da đen đó vẫn là thân phận của một thiểu số bị ngược đãi và
đứng bên lề xã hội Mỹ. Cho đến nay (2016), họ vẫn còn bị phân biệt đối xử trong
hầu hết mọi lãnh vực sinh hoạt, thậm chí ở nhiều tiểu bang, còn bị áp bức bằng
bạo lực và áp chế bằng các biện pháp hành chánh.
· Thế
mà vào tháng 1-2009, một người Mỹ da màu gốc Phi châu đã tuyên thệ để trở thành
vị Tổng thống dân cử thứ 44 của siêu cường Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ. Người đó là
ông Barack Hussein Obama II. Ông sinh trưởng ở Honolulu, sống với ông bà ngoại từ nhỏ. Mẹ
là người Mỹ gốc Anh còn cha là người Kenya. Ông tốt nghiệp Đại học Columbia và
Trường Luật của Đại học Harvard, hoạt động xã hội từ thời còn là một thanh
niên. Ông sinh hoạt cộng đồng tại Chicago, rồi làm luật sư về Dân quyền và dạy Luật Hiến pháp tại Trường Luật
thuộc Đại học Chicago từ 1992 đến 2004. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm
2008, ông Obama thắng bà Hillary Clinton để
nhận sự đề cử của Đảng Dân Chủ. Ông đánh bại ứng viên Cộng hòa John McCain trong cuộc tổng tuyển cử, và tuyên thệ
nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ ngày
20 tháng 1, 2009. Chín tháng sau, ông Obama được trao giải Nobel Hòa Bình. Và năm
2012, ông tái đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ thứ nhì. Đây là một trường hợp biểu trưng
tính bình đẳng về quyền công dân trong một chế độ chính trị dân chủ Tây phương.
· Chảy
xuyên suốt giáo lý nhà Phật, chúng ta được học về tính bình đẳng của chúng
sanh. Kinh Trung A Hàm, Kinh Phạm Chí A Nhiếp Hòa, (bản dịch của HT Thích Minh Châu) ghi rằng “… Tất cả mọi người trong trăm chủng
tộc khác nhau ấy đều có thể mang bột tắm đến nước và tắm rửa, trừ khử các cấu bẩn
cho thật sạch. . . tất cả những người trong trăm chủng tộc khác nhau kia đều có
thể dùng bất cứ loại gỗ nào làm mồi lửa, rồi lấy dùi mà dùi cho phát ra lửa và
cháy lớn lên”. Hãy “Trừ khử cáu bẫn cho thật sạch”, hãy “dùng bất cứ
loại gỗ nào làm mồi lữa” thì sẽ thấy được chân như, thì sẽ làm hiển lộ được
tánh Phật. Do đó, chúng sinh trong sáu cõi ai cũng đã có Phật tánh trong mình rồi
tại vì “Nhất thiết chúng sanh
giai hữu Phật tánh, nhất thiết chúng sanh giai cam tác Phật”. Bản thể chân
như nằm sẵn nơi mỗi chủng loại, vì chúng sanh có thể khác nhau về tất cả nhưng
Phật tánh thì không khác nhau. Vì vậy, Đức Phật tuyên bố: “Ta là Phật đã thành, chúng sanh là Phật sẽ thành”
· Thật không có một tôn giáo nào, từ Đa Thần
giáo Đông phương đến Độc Thần giáo Tây phương, mà vị Giáo chủ lại tôn trọng và tuyên dương sự
bình đẳng đối với chính đệ tử của mình như thế! Sự kiện một công dân Mỹ gốc da
màu, thân phụ là người nước ngoài, cha mẹ lại ly dị từ hồi còn nhỏ, được dân bầu
làm Tổng thống Mỹ là một hiện tượng còn hiếm
hoi của thế tục, nhưng nó lại nhất quán với nguyên lý bình đẳng trong Phật
giáo: Nếu tất cả mọi công dân đều bình đẳng trước cơ hội làm nguyên thủ quốc
gia, thì tất cả chúng sinh cũng bình đẳng trước nỗ lực tiến đến giác ngộ để chứng
đắc quả vị cao nhất là thành Phật. Lấy con người, chứ không phải thần linh hay
giáo chủ, làm trung tâm của chủ thể giải phóng, nên Phật giáo được gọi là một tôn giáo nhân bản chính vì thế. Thoát khỏi
thân phận làm sản phẩm thụ tạo “hèn mọn” của một Thượng Đế cao ngạo để đứng lên,
tự làm chủ vận mệnh của mình, đạt bình đẳng với thần linh, nên Phật giáo được gọi
là một tôn giáo nhân chủ chính vì thế.
4-
Tháng 3/2011: Đức
Dalai Lama được xếp hạng đứng thứ nhì trong Danh sách 100 Nhân vật Tâm linh kiệt
xuất nhất trên thế giới.
· Ngày
1 tháng 3 năm 2011, nhà xuất bản Watkins
Books tại thủ đô London (Anh
quốc) đã phát hành ấn phẩm Mùa Xuân Watkins
Review, số 26, trong đó, Ban Biên tập đã thiết lập danh sách của 100
nhân vật hiện còn sống, và đang có ảnh hưởng tâm linh lớn nhất trên thế giới. Cứ
mỗi ba năm, Watkins Books lại cập nhật danh sách một lần để gửi đến 30.000 độc
giả chọn lọc của họ. Việc tuyển chọn những học giả và các giảng sư tâm linh, mà
những đóng góp của họ trong lãnh vực tâm linh đã tác động sâu rộng trên thế giới,
là một quá trình phức
tạp và khó khăn.
· Năm 2011 nầy, nhân vật đứng đầu
bảng là ông Eckhart Tolle, người Canada, tác giả của 3 cuốn sách nỗi tiếng: Stillness Speaks, The Power Of Now và A New Earth. Không cổ súy cho một
tôn giáo nào tuy có vận dụng một số phạm trù triết học Phật giáo, ông Eckart
Tolle chỉ triển khai hiện tượng biến đổi của ý thức như một tỉnh thức tâm linh
mà ông cho là bước tiếp theo trong quá trình tiến hóa của con người. Nhân vật thứ nhì là Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, lãnh đạo tinh thần của
nhân dân Tây Tạng. Nhân vật thứ ba là tiến sĩ Wayne
W. Dyer, một chuyên gia Mỹ về phương pháp tư duy tích cực (positive
thinking). Nhân vật thứ tư là Thiền sư Giảng
sư Thích Nhất Hạnh, người cất lên tiếng nói Hòa bình trong chiến tranh Việt Nam.
Và nhân vật thứ năm là diễn giả và tác giả Mỹ gốc Ấn Độ Deepak
Chopra. Ông nguyên là một bác sĩ Sinh học Nội tiết (endocrinologist),
nhưng sau đó chuyển qua nghiên cứu và thực hành ngành y khoa, lấy quan hệ giữa
thân và tâm làm phương pháp điều trị. Các tác phẩm rất thành công của ông là Ageless
Body, Timeless Mind và The Seven
Spiritual Laws of Success.
· Để thấy tính nghiêm túc và độ khắt khe trong
Danh sách chọn lọc nầy, ta thấy Tổng thống Nam Phi, khôi nguyên
Nobel Hòa bình Nelson Mandela đứng tận thứ 19. Tổng Giám mục Anh giáo, một khôi nguyên giải Nobel
Hòa Bình khác là Desmond Tutu đứng thứ 28. Giáo hoàng Benedict XIV, vị chủ chăn hơn
một tỉ giáo dân của Giáo hội Công giáo La Mã, đứng mãi thứ 34. Lạtma Tây
Tạng Sogyal Rinpoche, sáng lập viên Hệ thống Mật viện
Quốc tế Rigpa, với hơn 100 trung tâm trên 23 quốc gia, và là tác
giả cuốn sách nỗi tiếng The Tibetian Book of Living and Dying, đứng thứ 82. (Xem thêm về Danh sách Watkins
2011 ở đây)
· Khi vinh danh Đức Đạt Lai Lạt Ma, Watkins Books
không những chỉ tuyên xưng nhân cách trí tuệ và từ bi của cá nhân Ngài mà còn
khẳng định tác động tích cực, hiệu quả và độ lan tỏa của yếu tố tâm linh trong
Phật giáo trên toàn thế giới.
Hình trái - Ngày 20-1-2009, ông Barack Obama, một người gốc da màu,
tuyên thệ làm Tổng thống thứ 44 của Hợp
Chủng quốc Mỹ.
Hình phải - Năm 2011, Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14, lãnh tụ tinh thần của Phật giáo thế giới, được Watkins
Books tại London vinh danh là nhân vật thứ
nhì trong thế giới có ảnh hưởng tâm linh trên toàn nhân loại
5-
Tháng 9/2011:
Thiền sư Thích Nhất Hạnh được đúc tượng vinh danh tại Hoa Kỳ.
· Ngày
thứ Ba 6-9-2011, tại công viên Fox Square Park thuộc thành phố Oakland, tiểu
bang California, đã diễn ra buổi lễ khánh thành một quần thể những bức tượng đồng
của 25 nhân vật nổi tiếng toàn cầu. Thiền sư Thích Nhất Hạnh, một Tăng sĩ Việt
Nam, cùng 24 vị khác đã được vinh danh vì những cống hiến của họ cho nhân loại
và cho nền hòa bình trên thế giới. Cụm tượng đài “Remember Them: Champions For Humanity” [Hãy nhớ đến Họ: Những nhà Vô
địch vì Nhân loại] do điêu khắc gia Mario Chiodo thực hiện là để xưng tụng những
người đấu tranh cho dân quyền và tính nhân văn trên thế giới.
· Công
trình điêu khắc nầy gồm tượng bán thân hoặc toàn thân quấn quyện với nhau của
25 nhân vật đã từng tranh đấu cho quyền dân sự và những lý tưởng nhân bản. Họ gồm
có Mục sư Martin Luther King, Jr. và
bà Coretta Scott King, Luật sư lãnh đạo
cuộc đấu tranh bất bạo động cho nền độc lập Ấn Độ Mahatma Gandhi, Tổng thống Mỹ thứ 32 Franklin Deleno Roosevelt, Thiền sư Việt Nam Thích Nhất Hạnh, Tộc trưởng da đỏ Joseph, Mẹ Teresa, Nhà
báo Nhân quyền Frederick Douglass, Thủ
lãnh Nghiệp đoàn gốc Mexico Cesar Chavez,
Nữ thi sĩ da đen Maya Angelou, Nhà nữ
đấu tranh Dân quyền Rosa Park, Khôi
nguyên Nobel Văn chương gốc Do Thái Elie
Wiesel, Ân nhân người Đức Oskar
Schindler từng cứu hàng nghìn tù nhân Do Thái trong thảm kịch Holocaust, …
· Khi
dựng tượng một nhà đấu tranh bất bạo động cho hòa bình như Thiền sư Thích Nhất
Hạnh bên cạnh các nhân vật lẫy lừng khác từ khắp nơi trên thế giới, hẵn những
người trong Ban Tuyển chọn không thể không nghiêm túc xét đến điểm xuất phát
tâm linh của nhà đấu tranh nầy. Mà điểm xuất phát đó là gì nếu không phải là Đạo
Phật với một truyền thống và một lịch sử yêu chuộng hòa bình, một giới răn căn
bản là không lấy đi sinh mạng hay làm đau khổ bất kỳ một chúng sinh nào kể cả cỏ
đá vô tình (deep ecology), và một motto
“lấy tình thương hóa giải hận thù”. Qua hành trạng của Thiền sư Thích Nhất Hạnh,
Đạo Phật đã được tuyên xưng là một Champion
for Humanity như chính tên gọi của tượng đài.
6-
Tháng 10/2012:
Giải Nobel Hóa học làm rõ thuyết Thập Nhị
Nhân Duyên.
· Giải Nobel Hoá học năm 2012 thuộc về
hai nhà khoa học Mỹ Robert Lefkowitz và Brian Kobilka cho các nghiên cứu về “Các
thụ thể bắt cặp protein G” (G-protein-coupled receptors: GPCR). Công trình
của hai nhà khoa học này đặt nền tảng trên ngành Hoá học, giải thích GPCR hoạt
động trong cơ thể con người như thế nào, nhờ đó giải mã các chuỗi phản ứng hoá
học tạo cảm giác, xúc cảm của con người. Công trình có liên quan mật thiết đến
lĩnh vực Y Dược, đặc biệt thúc đẩy sự nghiên cứu phát triển các dược phẩm.
· “Thập nhị nhân duyên” là chuỗi 12
giai đoạn cụ thể hoá thuyết Duyên khởi
nhằm lý giải sự hình thành và phát triển của nghiệp, của đời sống, nhất là của
khổ. Đạo Phật ra đời nhằm để diệt khổ, vì thế, “Thập nhị nhân duyên” trước hết
vạch ra tiến trình của sự dứt khổ, nhưng đồng thời lại nêu rõ sự hình thành của
con người và thế giới. Thập nhị nhân duyên là mười hai giai đoạn làm nên một đời
của con người, giai đoạn trước làm tiền đề cho giai đoạn sau, giai đoạn này sinh thì giai đoạn kia sinh,
giai đoạn này diệt thì giai đoạn kia diệt, các giai đoạn nối tiếp nhau tạo vòng
sinh tử. Đó là Vô minh sinh Hành, Hành sinh Thức, Thức sinh Danh sắc, Danh sắc
sinh Lục nhập, Lục nhập sinh Xúc, Xúc sinh Thọ, Thọ sinh Ái, Ái sinh Thủ, Thủ
sinh Hữu, Hữu sinh Sinh, Sinh sinh Lão Tử.
· Riêng giai đoạn “Lục nhập sinh
Xúc”, tức khi con người tiếp xúc với môi trường bên ngoài và có những cảm
xúc như thương yêu, sợ hãi thì đã được giải mã làm rõ qua các công trình nghiên
cứu khoa học mà đỉnh cao là công trình của hai nhà khoa học vừa đoạt giải Nobel
Hoá học 2012. Việc tìm ra các thụ thể và vai trò của chúng trong việc truyền
tin (cái nầy sinh/diệt thì cái kia sinh/diệt) không chỉ mang lại lợi ích to lớn
trong việc chăm sóc sức khoẻ con người, mà còn giúp con người hiểu rõ hơn về
nguồn gốc và cơ chế phát sinh cảm giác, sau đó là cảm xúc của bản thân mình. Cho
rằng giải Nobel 2012 góp phần làm rõ thuyết “Thập nhị nhân duyên”, ở chỗ giải
thích được “Lục nhập sinh Xúc” là vì thế.
Hình trái - Tượng Thiền sư Thích Nhất Hạnh tại cụm tượng đài Remember
Them: Champions for Humanity tại thị trấn
Oakland, California.
Hình phải – Giải Nobel Hóa Học 2012, “Nghiên cứu về Các thụ thể bắt cặp
protein G”
(Studies of G-Protein - Coupled Receptors)
7-
Tháng 9/2013: Thành
viên sáng lập của Liên minh Phật giáo Tòan cầu (IBC) họp lần thứ nhất.
· Hội nghị “Các thành viên sáng lập lần thứ nhất” của Liên minh Phật giáo
thế giới (International Buddhist Confederation, IBC) đã được khai
mạc trọng thể tại khách sạn Hyatt Regency, thủ đô New Delhi, Ấn Độ vào sáng
ngày 9-9-2013. Tham dự Hội nghị này có khoảng 600 đại biểu thuộc 100
phái đoàn của 39 quốc gia, bao gồm nhiều vị Tăng thống, Tăng trưởng, chủ tịch
các tổ chức Giáo hội Phật giáo lớn trên thế giới. Về phía quan khách có bà Sheila Dixit, thống đốc thủ đô Delhi,
công chúa Ashi Kesang Wangmo Wangchuck
và cựu thủ tướng Jigmi Y. Thinley của
Bhutan, ông thứ trưởng Bộ Tôn giáo Miến Điện U Soe Win, ông vụ trưởng Phật giáo thuộc Bộ Tôn giáo Lào Somboun Aliya và nhiều quan khách khác
v.v... Thông điệp chúc mừng của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-Moon, thông điệp của Giáo hoàng Francis, thông điệp của bà Daw
Aung San Suu Kyi, thông điệp của nguyên Thủ
tướng Bhutan, thông điệp đức Dalai
Lama và thông điệp của Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thích
Phổ Tuệ v.v... đã lần lượt được tuyên đọc, hoặc được trình chiếu qua máy
phóng ảnh tại Hội nghị.
· Với tư cách pháp nhân là tổ chức Phật giáo liên kết và điều
hành Phật sự lớn nhất thế giới, Liên minh có năm nhiệm vụ: (i) Là tiếng nói hợp
nhất (united voice) của mọi tổ chức Phật giáo về những mối quan tâm toàn cầu;
(ii) Bảo tồn các truyền thống và gia tài văn hóa Phật giáo thế giới và phối hợp
tri thức, kinh nghiệm và nguồn lực của Phật tử khắp nơi; (iii) Tạo sự thông cảm
giữa các tổ chức, tông phái và truyền thống Phật giáo để giải quyết mọi hình thức
bạo động; (iv) Xiễn dương quyền bình đẳng xã hội và bình đẳng giới tính. Khuyến
khích tinh thần từ bi và tương hệ trong thế giới Phật giáo; và (v) Hoạt động
như một mạng lưới để vận động các chính phủ và các định chế quốc tế về những vấn
đề mà Phật giáo quan tâm.
· Đây là lần thứ nhì Liên Minh nhóm họp ở cấp toàn
cầu sau hai năm hoạt động. Đó là một bước tiến vĩ đại nếu ta biết Liên minh đã phải
vượt qua những rào cản và trở ngại to lớn như thế nào trong giai đoạn mới khai
sinh. Theo báo cáo tại Hội nghị, Liên minh đã đạt được những thành quả đáng kể
trong các dự án được thông qua trong Hội nghị lần trước nhằm thể hiện 5 nhiệm vụ
mà Liên Minh đề ra.
8-
Tháng 5/2014: Thủ
tướng Narendra Modi, một tín đồ Ấn giáo, giúp Phật giáo Ấn Độ hồi sinh.
· Thái
tử Tất Đạt Đa là người Ấn Độ, ngài thành Phật tại Ấn Độ và Tăng đoàn Phật giáo
đầu tiên đã được thiết lập tại Ấn Độ. Phật giáo như một tôn giáo có tổ chức đã
lên đến đỉnh điểm vào thế kỷ thứ 3 dưới thời Đại đế Ashoka và bắt đầu suy tàn từ
thế kỷ thứ 12 khi Đại học Nālānda bị tiêu hủy.
Sau hơn 18 thế kỹ bám rễ và triển khai thành nhiều bộ phái tông môn, Phật giáo
tại Ấn Độ đã bị suy tàn vì nhiều lý do khách quan và chủ quan, trong đó phải kể
đến tình trạng suy đồi giới hạnh của cấp lãnh đạo Phật giáo là nguyên cớ chính.
Hiện nay, theo thống kê dân số của Pew Research Center năm 2013 thì số Phật tử
tại Ấn Độ là 9,25 triệu người, chỉ chiếm 0,8% tổng dân số toàn quốc, và chỉ bằng
1/3 lượng tín đồ theo đạo Chúa (Công giáo La Mã và Tin Lành Mỹ).
· Trong
buổi hoàng hôn đó của Phật giáo tại Ấn Độ bổng xuất hiện một vị “cứu tinh” lạ
lùng: Ông Narendra Modi, một tín đồ Ấn giáo. Ông sinh năm 1950 tại làng Vadnagar thuộc huyện Mehsana, miền
Tây Bắc Ấn Độ. Ông là người con thứ
ba trong số 6 người con của một người chủ quán trà. Theo học ngành chính trị học
tại đại học Gujarat, ông tốt nghiệp với bằng thạc sĩ. Ông là thủ lĩnh của đảng
Bharatiya Janata (đảng Nhân Dân),
từng giữ chức Thủ tịch bộ trưởng tiểu bang Gujarat từ năm 2001 đến năm 2014. Ông Narendra Modi là một nhà theo dân tộc
chủ nghĩa Ấn giáo và là một thành viên của Tổ chức Tình nguyện Dân tộc
(RSS). Ông được ca ngợi là một nhà lãnh
đạo có viễn kiến và quyết đoán, các chính sách kinh tế của ông tạo ra môi trường
tối ưu cho tăng trưởng kinh tế bền vững ở mức cao.
· Tuy là một tín đồ Ấn giáo nhưng ông đặc biệt ngưỡng
mộ Đức Phật và Giáo pháp của ngài, nhất là khi vận dụng nội dung Phật pháp để đối
trị những cuộc khủng hoảng xã hội và nhân văn. Ông đã từng tuyên bố trước các
diễn đàn tôn giáo rằng “Đức Phật là vương miện của nước Ấn Độ. Ngài là một nhà
cải cách vĩ đại đã cho nhân loại một nhân sinh quan mới” (Buddha is India’s crown jewel. He is a great reformer who gave humanity
a new world view). Lãnh đạo một xã hội phức tạp về giai cấp và nhiều truyền
thống tâm linh đan bện chồng chéo của hơn một tỷ công dân, ông không ngại ngùng
xác định rằng “Đức Phật là người đầu tiên cho thế giới nầy một hệ thống đạo đức
hoàn chỉnh” (Buddha was the first human
being to give to this world a complete system of morality), và “Đức Phật là
một nhà thuyết giảng vĩ đại về sự bình đẳng” (Buddha was a great preacher of equality).
· Là
một nhà cải cách, trong nhiều lần đối thoại với các Tăng sĩ cũng như Cư sĩ lãnh
đạo Phật giáo, ông đã thúc đẩy và thách thức Phật giáo Ấn Độ hãy mạnh dạn tiến
hành một cuộc chấn hưng triệt để hầu trở lại với vai trò chủ đạo về đạo đức và
tâm linh cho dân tộc Ấn. Tầm nhìn vĩ mô và dài hạn của ông được trình bày vào
năm 2010 tại Cuộc hội thảo Di sản Phật
giáo Quốc tế ở Thủ đô văn hóa Gujarat, bang Vadodara, với sự hiện diện của
Đức Đạt Lai Lạt Ma và những vị chức sắc lãnh đạo của các tôn giáo khác, trong đó
ông diễn giảng về một liên minh văn hóa giữa Ấn Độ (mà phần lớn theo Ấn giáo)
và một Châu Á (mà đa số theo Đạo Phật) để đối trọng trong hòa bình và phát triển
với Liên minh Châu Âu (một Liên minh các nước có nền tảng Thiên Chúa Giáo) và Tổ
chức Hồi giáo (Hiệp hội gồm các quốc gia theo Đạo Hồi).
· Ngày
16-5-2014, đảng Nhân Dân (Bharatiya Janata, BJP) của ông đã oanh liệt thắng đảng
Quốc Đại (Congress Party) trong cuộc bầu phiếu toàn quốc, chiếm 350 (trên 543)
ghế trong Quốc hội. Mười ngày sau, ngày 26-5-2014, ông Narendra Modi tuyên thệ
trở thành Thủ Tướng (thứ 15) của nước Cọng hòa Liên bang Ấn Độ.
Công
cuộc hồi sinh của Phật giáo Ấn Độ sẽ được hưởng nhiều thuận lợi từ biến cố
chính trị này bởi vì nhà lãnh đạo mới Narendra Modi hết lòng tán dương Đức Phật và rất
quan tâm đến sự đóng góp to lớn của Phật giáo đối với việc nâng cao tiêu chuẩn
tinh thần và đạo đức cho nhân loại trên toàn thế giới.
Hình trái - Ngày 9-9-2013, tại thủ đô New Delhi, 600
đại biểu thuộc 100 phái đoàn của 39 quốc gia tham dự Đại hội khoáng đại của Liên minh Phật giáo
thế giới (International Buddhist
Confederation, IBC).
Hình phải - Đương kim Thủ tướng Ấn giáo Narendra Modi là nhân vật quyết
tâm hổ trợ cho Phật giáo Ấn Độ thực hiện một cuộc chấn hưng sâu rộng.
9-
Tháng 10/2015: Thông
điệp ủng hộ “Tuyên ngôn 2009 của Phật
giáo về tình trạng Thay đổi khí hậu” trước thềm Hội nghị COP21 tại Paris.
· Ngày 29-10-2015, mười
lăm nhà lãnh đạo Phật giáo, trong đó có Đức
Dalai Lama, Thiền sư Thích Nhất Hạnh, Đức Lạt ma Gyalwang
Karmapa, Công chúa đại diện cho Quốc vương Bhutan, … đã ký tên vào một Thông điệp
ủng hộ Tuyên Ngôn của Phật giáo về Thay
đổi Khí hậu (Copenhagen, 2009), kêu gọi lãnh đạo thế giới hãy chấm dứt hoàn
toàn việc khai thác và xử dụng nhiên liệu hóa thạch. Thông điệp nầy là nỗ lực
mới nhất của tổ chức Global Buddhist
Climate Change Collective (GBCCC) vốn được thành lập từ tháng 9 năm 2015 để
thể hiện đóng góp của Phật giáo cho COP21, một Hội nghị về Khí hậu của Liên
Hiệp Quốc được tổ chức tại Paris vào ngày 30-11-2015.
· Bản Thông điệp ủng hộ “Tuyên
Ngôn Phật giáo 2009” mở đầu như sau:
“Chúng tôi, các
nhà lãnh đạo Phật giáo ký tên dưới đây, cùng tập hợp lại trước thềm Hội nghị
lần thứ 21 (COP21) các bên tham gia Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về biến
đổi khí hậu (UNFCCC) tại Paris, nhằm góp thêm tiếng nói của mình vào lời kêu
gọi các nhà lãnh đạo thế giới hợp tác với nhau trong tình thương và tuệ giác để
có thể đạt được một thỏa thuận hiệu quả và đầy tham vọng về biến đổi khí hậu…. Chúng
ta đang ở vào một thời điểm quyết định, thời điểm mà sự sống còn của loài người
chúng ta cũng như của các loài khác trên trái đất này đang bị đe dọa nghiêm
trọng do những hành động của chính chúng ta.”
· Sau khi đưa ra các “mục tiêu chấm dứt sử dụng nhiên liệu hóa thạch,
giảm những phương thức tiêu thụ không bền vững, và những đòi hỏi về mặt đạo đức
khi giải quyết những nguyên nhân cũng như tác động của biến đổi khí hậu, đặc
biệt là đối với những người nghèo nhất thế giới”, Thông điệp kêu gọi:
“Để đạt được những
mục tiêu nêu trên, chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới cùng nỗ lực bằng
ý chí chính trị của mình để thu hẹp khoảng cách về mục tiêu khí thải mà các
quốc gia đã cam kết và đảm bảo sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu được duy trì ở mức
dưới 1.5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp… Vì những lý do nêu trên, chúng
tôi kêu gọi tất cả các bên tham gia đàm phán tại Paris:
1. Luôn lưu tâm
đến các khía cạnh đạo đức liên quan đến biến đổi khí hậu, như đã nêu trong điều
thứ 3 của Công ước khung về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (UNFCCC).
2. Đồng ý chấm dứt
sử dụng nhiên liệu hóa thạch và chuyển sang hướng sử dụng 100% năng lượng sạch
và có khả năng tái tạo.
3. Quyết tâm thu
hẹp khoảng cách về mục tiêu khí thải mà các quốc gia đã cam kết và đảm bảo sự
gia tăng nhiệt độ toàn cầu được duy trì ở mức dưới 1.5 độ C so với thời kỳ tiền
công nghiệp.
4. Đi đến một cam
kết chung về tăng cường nguồn lực tài chính trên mức 100 tỷ đô-la mà các nước
phát triển đã cam kết đóng góp tại Copenhagen năm 2009, thông qua Quỹ Khí hậu
Xanh (GCF), nhằm giúp các nước đang phát triển ứng phó với những tác động của
biến đổi khí hậu và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phát thải carbon thấp
trên toàn cầu.
Thời điểm hành động là bây giờ.”
Đồng ký tên:
1- Đức Đạt-lai Lạt-ma Tenzing Gyatso - Đức Đạt-lai Lạt-ma thứ 14
2- Thiền sư Thích Nhất Hạnh - Vị thầy sáng lập Làng Mai (Pháp)
3- Đức Gyalwang Karmapa thứ 17 -
Người đứng đầu của dòng phái Karma Kagyu
4- Hòa thượng Dharmasen Mahathero - Đức Tăng thống, Giáo hội Phật giáo
Bangladesh
5- Ngài Hakuga Murayama - Chủ tịch Hiệp hội Phật giáo trẻ Nhật Bản (JYBA)
6- Ngài Jaseung Sunim - Trưởng Tông phái Tào Khê (Jogye Order) của Phật giáo
Hàn Quốc
7- Hòa thượng Bhante B. Sri Saranankara Nayaka Maha Thera - Giáo hội Phật giáo
Malaysia
8- Hòa thượng Khamba Lama Gabju Demberel - Chủ tịch Giáo hội Phật giáo Mông Cổ
9- Hòa thượng Bhaddanta Kumarabhivamsa - Đức Tăng thống, Chủ tịch Ủy ban Tăng
đoàn Nhà nước Maha Nāyaka, Myanmar
10- Hòa thượng Agga Maha Panditha Dawuldena Gnanissara Maha Nayaka Thera - Đức
Tăng Thống của Amarapura Maha Nikaya, Sri Lanka
11- Hòa thượng Thích Phổ Tuệ - Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam
12- Ngài Lama Lobzang, Tổng thư ký Liên đoàn Phật giáo Thế giới (IBC)
13- Ngài Olivier Reigen Wang-gen, Chủ tịch, Tổng hội Phật giáo Pháp (UBF)
14- Ngài Bhikku Bodhi - Chủ tịch Hội Phật giáo Hoa Kỳ
15- Công chúa Ashi Kesang Wangmo Wangchuk – Bhutan
10- Tháng 10/2016: Giải Nobel Y-Sinh học về quá trình Tái sinh của tế bào và ý niệm Vô thường của Phật giáo.
· Ngày 3-10-2016, giải Nobel Y-Sinh học được trao cho một nhà khoa
học Nhật Bản là Giáo sư Yoshinori Oshumi. Ông hiện là giáo sư của Học Viện Công
nghệ Tokyo (Tokyo Institute of Technology). Ông là người Nhật thứ 4 được trao
giải Nobel Y-Sinh học, và người Nhật thứ 25 được trao giải Nobel. Giải thưởng
năm nay ghi nhận khám phá liên quan đến cơ chế sinh tử của tế bào, được đặt tên
tiếng Anh là macroautophagy,
nhưng thường thì gọi tắt là autophagy. Thuật ngữ autophagy xuất phát từ tiếng Hi Lạp, có nghĩa là "tự ăn",
nhưng có lẽ dịch sang tiếng Việt là "tự thực". Thật ra,
nghĩa đúng và đầy đủ là quá trình tế bào tái sinh.
· Mỗi ngày, để duy trì
sức khoẻ bình thường, cơ thể chúng ta phải đào thải một lượng protein bị hư
hỏng, và thay thế chúng bằng protein mới. Tính chung, mỗi ngày cơ thể chúng ta cần
phải thay thế khoảng 200 đến 300 g protein. Nhưng trong khi chúng ta chỉ thu
nạp khoảng 60-80 g, và hơn phân nửa là bị thải ra, vậy thì lấy đâu để thay thế?
Đó là "bí mật" của cơ thể. Giáo sư Yoshinori Oshumi tìm ra được cơ
chế thay thế đó. Hoá ra, các tế bào và protein trong chúng ta có khả năng tự tái
sinh (self-recycling). Nói cách khác, trong điều kiện thiếu thốn, các protein
tự chúng tái sinh để đáp ứng đủ khối lượng protein mà cơ thể cần thiết. Cơ chế
tái sinh này được đặt tên là autophagy. Ý nghĩa "tự
thực" được hiểu từ cơ chế đó.
·
Khái niệm sinh -
diệt của tế bào rất gần với ý niệm "vô
thường" trong Phật giáo. Kinh Tứ Thập Nhị
Chương có thuật một câu chuyện, mà theo đó Đức Thế Tôn hỏi các
tỳ kheo rằng con người sống bao lâu. Người thì trả lời là 100 năm, người cho
rằng 70 năm, người lại nói vài tháng. Chỉ có một tỳ kheo nói rằng mạng người
sống chỉ có một hơi thở! Đức Thế Tôn khen vị tỳ kheo đã hiểu đúng về định luật
vô thường của sự sống. Định luật vô thường ở đây có thể hiểu là chu trình thành-trụ-hoại-không.
Chu trình này diễn ra liên tục trong cơ thể chúng ta.
· Thật vậy, trong thực
tế sinh học, tất cả chúng ta sống và chết trong một giây, và qui trình
sinh-diệt này diễn ra một cách liên tục cho đến ngày chúng ta giã từ trần
thế. Do đó, nói rằng chúng ta chết và
sống trong từng giây không phải là một ví von, một mĩ từ tôn giáo, mà là một
thực tế sinh học. Phát hiện của Giáo sư Yoshinori Oshumi tuy không mới nhưng
giải thích được cái cơ chế của định luật vô thường qua phương pháp khoa học hiện
đại.
· Phát hiện về cơ chế tự thực của Giáo sư Yoshinori Oshumi
không chỉ có ý nghĩa khoa học, mà còn phảng phất triết lí nhà Phật. Quá trình
tái sinh của tế bào là một khía cạnh của ý niệm vô thường. Thật ra, rất nhiều những gì mà giới khoa học ngày nay gọi
là "khám phá" hay "phát hiện" thực chất chỉ là minh hoạ và
giải thích những ý niệm đã được Đức Phật phát biểu cách đây hơn 2500 năm. Nhưng
cái đẹp của khoa học hiện đại là những phương pháp tinh vi và chính xác có thể
giúp chúng ta xác minh và hiểu biết tốt hơn
những ý tưởng cổ điển mà các bậc hiền triết ngày xưa nghĩ đến.
Hình
trái - Ngày 29-10-2015, thông qua
chiến dịch vận động của Global Buddhist Climate Change
Collective, 15 nhà lãnh đạo Phật giáo đã ra
một Thông điệp ủng hộ “Tuyên Ngôn 2009 của Phật giáo về Thay đổi Khí hậu”.
Hình
phải – Ngày 3-10-2016, giải Nobel
Y-Sinh học được trao cho Giáo sư người Nhật Yoshinori Ohsumi do những khám phá liên quan đến cơ chế sinh tử của tế
bào (Autophagy).
-- () --
Mười năm đã trôi qua. Mười sự kiện có ý
nghĩa lớn nêu trên như mười hạt ngọc lưu ly được xâu lại thành một chuổi ngọc
trí tuệ, lóng lánh nội hàm của ba tạng kinh điển Phật giáo. Mỗi sát na biến hiện
là mỗi sát na hiển lộ thêm tính Chân Thực vi diệu của lời Phật dạy, vượt ra ngoài
và lên trên tri kiến tục đế để xuyên suốt vào từ Cực Tiểu vi tế của mầm sống đến
Cực Đại mênh mông của vũ trụ bao la.
Lời Đức Phật dặn dò năm xưa, trước lúc Ngài
giả biệt đệ tử, như còn vang vọng đâu đây trong chiều dài không-thời-gian vô tận,
trong chiều sâu thăm thẳm của tâm thức hàng tỷ chúng sinh. Hãy mở lòng mở trí đọc
lại một lần nữa để cùng
nhau kiên trì và tinh tấn đi trên con đường thênh thang an lạc mà Phật đã đi:
“Này các đồ đệ, các con
hãy tự làm đuốc để soi sáng cho các con, hãy trông cậy vào chính sức mạnh của
các con; không nên lệ thuộc vào bất cứ ai. Những lời giảng huấn của ta sẽ làm
ngọn đuốc dẫn đường cho các con, làm nơi nương tựa cho các con; không cần phải
lệ thuộc thêm vào những lời giảng huấn nào khác nữa.”…
“Này các môn đệ của ta, giây
phút cuối cùng của ta đã đến, tuy vậy các con phải hiểu rằng
cái chết chỉ là sự tan rã của xác thân
vật chất mà thôi. Thân xác được cha mẹ sinh ra, nó lớn lên nhờ thức ăn, nó
không có cách gì tránh khỏi bịnh tật và cái chết. Một vị Phật đích thực không mang thân xác con người,
mà vỏn vẹn chỉ là sự Giác ngộ. Chỉ có sự Giác Ngộ mà thôi. Thân xác con người
phải tiêu tan, nhưng Trí tuệ của Giác ngộ
sẽ trường tồn vô tận trong thực thể của Đạo
Pháp, trên con đường tu tập Đạo Pháp. Nếu có ai chỉ thấy thân xác ta thì kẻ ấy
không thấy ta một cách thật sự. Chỉ có người nào chấp nhận những lời giáo huấn của ta mới
thật sự nhìn thấy ta.”
“Sau khi ta tịch diệt, Đạo Pháp thay ta làm vị thầy cho các
con. Biết noi theo Đạo Pháp, ấy chính là cách các con tỏ lòng trung thành với
ta. Trong bốn mươi lăm năm sau cùng trong cuộc đời của ta, ta không hề dấu diếm
điều gì trong những lời giáo huấn. Chẳng có một lời giáo huấn nào bí mật, không
có một lời nào mang ẩn ý. Tất cả những lời giảng của ta đều được đưa ra một
cách ngay thật và minh bạch.
Này các con yêu quý của ta, đây là giây phút chấm dứt. Trong
một khoảnh khắc nữa ta sẽ nhập vào Niết bàn. Những lời này là những lời dặn dò
cuối cùng của ta cho các con”.
Trí Tánh ĐHT
California, 11-2016
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét